Wszystko o jajkach

Wszystko, co o jajkach warto wiedzieć i garść praktycznych porad, jak się z nimi obchodzić.

Wartość odżywcza jaj
Białko jaja zawiera wszystkie niezbędne organizmowi aminokwasy, których on sam nie potrafi wytworzyć. Są one przyswajane niemal w całości i służą między innymi do budowy mięśni.

Witaminy i minerały
Jaja zawierają żelazo, fosfor, siarkę, wapń, potas, chlor, jod, cynk, witaminy A, D, E oraz z witaminy grupy B w tym kwas foliowy. Z tego względu jaja są cennym składnikiem każdej diety w tym kobiet ciężarnych, dzieci, młodzieży i rekonwalescentów.

Luteina i inne
W jajku znajduje się także luteina, która ma niebagatelne znaczenie dla oczu: zapobiega uszkodzeniom siatkówki, zwalczając wolne rodniki. Poza tym dzięki zawartości lecytyny, jaja poprawiają pamięć i koncentrację.

Kaloryczność
Białko jaja ma tylko 14 kcal, a całe jajo 83 kcal. Zatem jeśli dbasz o figurę, a uwielbiasz jajecznicę, rób ją np. z dwóch jaj, ale oddzielając od jednego z nich żółtko.

Cholesterol
Jedno jajo zawiera aż 270 mg cholesterolu. Trzeba jednak wiedzieć, że żadne badania naukowe nie potwierdziły, że dieta bogata w jaja jest przyczyną chorób serca! Poza tym sam wysoki poziom cholesterolu to za mało, aby zachorować na miażdżycę – tak twierdzą niektórzy naukowcy i opinia ta powoli zaczyna liczyć się w środowisku naukowym.
Co ciekawe, jaja zawierają kwasy omega-3, które obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Mają więc działanie prozdrowotne. Na dodatek zawarta w jajach lecytyna zapobiega odkładaniu się cholsterolu w ścianach naczyń krwionośnych.
Osoby zdrowe mogą jadać do 4 jaj tygodniowo. Osoby cierpiące na choroby serca, według oficjalnych zaleceń, nie powinny przekraczać liczby 2 jaj tygodniowo.

Sposób przygotowania
Najzdrowsze są jaja gotowane na miękko lub jajecznica na parze. Jeśli lubisz jaja na twardo (w Wielkanoc trudno się bez nich obejść), gotuj je nie dłużej niż 8-10 minut, aby nie straciły cennych witamin. Zbyt długie gotowanie pozbawia jajko nawet 40% wartości odżywczych. Gotowanie trwające 8-10 minut zabija też wszystkie bakterie obecne na skorupie jaj.

Oznaczenia jaj:
Sprawdź cyfrę widniejącą na stemplu na skorupce, po literach PL:
- cyfra 1 oznacza, że jajo zniosła kura hodowana na dużym wybiegu,
- cyfra 2 to symbol chowu na ściółce,
- cyfra 3 oznacza, że kury leżą w klatkach.
Im niższa cyfra, tym lepsze warunki życia kur i tym lepsza jakość samego jajka.

Dla smakoszy
Jaja strusie – jedna sztuka waży ok. 1650 g, zawiera 1 kg białka i 320 g żółtka oraz pięć razy więcej (niż jajo kurze) cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Jaja gęsie – pożywne, ale ciężkostrawne, bo zawierają sporo tłuszczu.
Jaja przepiórcze – trzy jaja przepiórcze to odpowiednik jednego kurzego. Choć mają mniej żółtka i tłuszczu niż jaja kurze, zawierają więcej witamin i minerałów.

Jak sprawdzić świeżość jaj
Włóż jaja do garnka z zimną wodą. Jaja świeże pozostaną na dnie, lekko nieświeże ustawią się w wodzie pionowo, a całkiem zepsute wypłyną.

Jak ugotować jajo aby jego skorupka nie pękła
Sposób 1 – jaja na twardo i na miękko: Zanim wrzucisz jaja do gotującej się wody, wyjmij je z lodówki i ogrzej najpierw w ciepłej, a następnie w mocno gorącej wodzie. Ogrzane wkładaj do wrzątku.
Sposób 2 – jaja na twardo: Nakłuj szerszy koniec jaja szpilką i włóż je do zimnej wody z dodatkiem octu. Wolno doprowadzaj wodę do wrzenia, gotuj wymaganą liczbę minut.
Ugotowane jajka możesz przechowywać w lodówce 2 dni. Najlepiej jest obrać je ze skorupki i umieścić w lekko osolonej wodzie.

Jak obrać jajko ze skorupki, nie uszkadzając jajka
Po ugotowaniu wstaw jaja do zimnej wody. Gdy ostygną, przy obieraniu skorupka bez problemu odejdzie od jajka.

Jak odróżnić jajko ugotowane od surowego?
Zakręć jajem na blacie stołu. Jajo ugotowane będzie się kręcić, a surowe nie.